Makalanyň giriş:
NAD + bedende energiýanyň döremegi we esasy öýjükli amallary sazlamak üçin möhümdir.Ine, munuň näme üçin beýle möhümdigi, nädip tapylandygy we ondan nädip has köp peýdalanyp boljakdygy.
NAD + nähili güýçli
Islendik biologiýa okuw kitabyny açyň we nikotinamid adenin dinukleotidini aňladýan NAD + hakda öwrenersiňiz.Öýjük energiýasy we mitohondrial saglyk ýaly ýüzlerçe metabolik proseslere gatnaşýan bedeniňizdäki her bir öýjükde tapylan kritiki koenzim.NAD + adamlaryň we beýleki süýdemdirijileriň, hamyrmaýa we bakteriýalaryň, hatda ösümlikleriň öýjüklerinde işlemekde kyn.
Alymlar NAD + hakda ilkinji gezek 1906-njy ýylda açylandan bäri bilýärler we şondan bäri onuň ähmiýetine düşünişimiz ösmegini dowam etdirýär.Mysal üçin, NAD + deslapky niasin 1900-nji ýyllarda Amerikanyň günortasynda ýüze çykan ölüm howply kesel pellagrany azaltmakda rol oýnady.Şol wagt alymlar NAD + prekursorlaryny öz içine alýan süýdüň we hamyrmanyň alamatlaryň ýeňilleşýändigini anykladylar.Wagtyň geçmegi bilen alymlar NAD + -a eltýän tebigy ýollardan peýdalanýan nikotin kislotasy, nikotinamid we nikotinamid ribosidi ýaly birnäçe NAD + prekursorlaryny kesgitlediler.NAD + prekursorlaryny barmaly ýeriňize alyp boljak dürli ugurlar diýip pikir ediň.Thehli ýollar sizi bir ýere, ýöne dürli transport usullary bilen alyp barýar.
Recentlyakynda, NAD + biologiki funksiýalarda esasy orny sebäpli ylmy gözleglerde gymmatly molekula öwrüldi.Ylmy jemgyýet, gözlegçileriň bu tapyndylary adamlara terjime etmegine ylham bermegi dowam etdirýän NAD + haýwanlaryň görnükli peýdalary bilen nähili baglanyşýandygyny öwrenýär.Onda NAD + şeýle möhüm rol oýnaýarmy?Gysgaça aýdylanda, molekulalar derejesinde reaksiýalara sebäp bolmak üçin beýleki fermentler bilen baglanyşdyrylan koenzim ýa-da “kömekçi” molekulasy.
Emma bedeniň tükeniksiz NAD + üpjünçiligi ýok.Aslynda ýaş bilen azalýar.NAD + gözleginiň taryhy we soňky döwürde ylym jemgyýetinde döredilmegi alymlar üçin NAD + derejesini saklamak we has köp NAD + almak üçin derwezeleri açdy.
NAD + taryhy näme?
NAD + ilkinji gezek 1906-njy ýylda Sir Artur Harden we William Jon Youngang, ikisi fermentasiýa has gowy düşünmegi maksat edinipdi - bu hamyrmaýa şeker çalşyp, alkogol we CO2 döredýär.Harden 1929-njy ýylda himiýa boýunça Nobel baýragyny Hans fon Euler-Çelpin bilen fermentasiýa işleri üçin paýlaşanda, 20 ýyl töweregi wagt gerek boldy.Euler-Çelpin, NAD + gurluşynyň DNK-ny emele getirýän nuklein kislotalary üçin gurluş bloklaryndan ybarat iki nukleotidden ybaratdygyny kesgitledi.Fermentasiýa, metabolik proses, NAD + -e daýanmak, häzirki wagtda NAD + adamlarda metabolik proseslerde möhüm rol oýnaýan zatlarymyzy görkezýär.
Euler-Çelpin, 1930-njy ýyldaky Nobel baýragynda eden çykyşynda NAD + -y ozalky diýlip atlandyrylýan kozimaza diýip atlandyrdy we janlylygyny görkezdi."Bu maddanyň konstitusiýasyny arassalamak we kesgitlemek boýunça köp işler etmegimiziň sebäbi, kozimazyň ösümlik we haýwanat dünýäsinde iň giň ýaýran we biologiki taýdan iň işjeňleşdirijilerden biridir" -diýdi.
“Warburg täsiri” bilen tanalýan Otto Heinrih Warburg 1930-njy ýyllarda ylmy öňe sürdi we gözlegler NAD + metabolik reaksiýalarda rol oýnaýandygyny düşündirdi.1931-nji ýylda himikler Conrad A. Elvehjem we CK Koehn, NAD + -yň başlangyjy bolan nikotin kislotasynyň pellagrany ýeňilleşdiriji faktordygyny kesgitlediler.Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Saglygy goraýyş gullugynyň lukmany Jozef Goldberger ölüm howply keseliň berhizde ýok bolan bir zat bilen baglanyşyklydygyny anyklapdy, soň bolsa PPF-ni “pellagranyň öňüni alyş faktory” diýip atlandyrdy.Goldberger nikotin kislotasydygy barada iň soňky açyşdan ozal aradan çykdy, ýöne goşantlary açyşa sebäp boldy, bu hem halkara derejesinde un we tüwi berkitmegi talap edýän kanunçylyga habar berdi.
Soňky on ýylda Nobel baýragyny alan Artur Kornberg DNK we RNK-nyň nädip emele gelendigini görkezmek üçin, NAD + döredýän ferment NAD sintetazyny tapdy.Bu gözleg, NAD + -yň gurluş bloklaryna düşünmegiň başlangyjy boldy.1958-nji ýylda alymlar Jek Preiss we Filip Handler häzirki wagtda “Preiss-Handler” ýoly diýilýän zady kesgitlediler.Wayol, nikotin kislotasynyň - pellagrany bejermäge kömek eden B3 witamininiň şol bir görnüşi - NAD + bolýandygyny görkezýär.Bu alymlara NAD + -yň iýmitdäki ornuna has gowy düşünmäge kömek etdi.Soňra Handler Prezident Ronald Reýgandan Milli Ylym medalyny aldy, Handleriň "biomedikal gözleglere goşan goşandy ... Amerikan ylmynyň ýagdaýyny ösdürmek".
Alymlar NAD + -yň ähmiýetine indi düşünen bolsalar-da, onuň öýjük derejesine edýän çylşyrymly täsirini entek açmaly däldi.Ylmy gözleglerde geljek tehnologiýalar, koenzimiň ähmiýetini giňişleýin ykrar etmek bilen alymlary molekulany öwrenmegi dowam etdirmäge höweslendirdi.
NAD + bedende nähili işleýär?
NAD + dürli görnüşli reaksiýalary we amallary amala aşyrmak üçin öýjükleriň içindäki elektronlary bir molekuladan beýlekisine geçirip, gatnaw awtobusy bolup işleýär.Molekulýar kärdeşi NADH bilen bu wajyp molekula, öýjügimiziň energiýasyny döredýän dürli metabolik reaksiýalara gatnaşýar.Sufficienteterlik NAD + derejesi bolmasa, öýjüklerimiz ýaşamak we wezipelerini ýerine ýetirmek üçin hiç hili energiýa öndürip bilmezdiler.NAD + -yň beýleki funksiýalary, bedenimiziň uky / oýanma siklini dolandyrýan sirkad ritmimizi kadalaşdyrmagy öz içine alýar.
Ageaşymyz ulaldygyça, NAD + derejesi peselýär, bu metabolik funksiýada we ýaş bilen baglanyşykly kesellerde möhüm netijeleri görkezýär.DNK zaýalanýar we garramak bilen gar toplary.
NAD + derejesi peselende näme bolýar?
Köp sanly gözlegler semizlik we garrylyk ýaly bozulan iýmit şertlerinde NAD + derejesiniň peselendigini görkezýär.NAD + derejesiniň peselmegi metabolizm bilen baglanyşykly problemalara sebäp bolup biler.Bu meseleler semizlik we insuline garşylyk ýaly näsazlyklara sebäp bolup biler.Semizlik süýji keseline we ýokary gan basyşyna sebäp bolýar.
Pes NAD + derejesindäki kaskad sebäpli ýüze çykýan metabolik bozulmalar.Bloodokary gan basyşy we beýleki ýürek işiniň peselmegi, aň-düşünjäniň bozulmagyna sebäp bolup biljek beýnine zyýanly basyş tolkunlaryny iberip biler.
NAD + metabolizmi nyşana almak, metabolik we beýleki ýaş kesellerinden goramak üçin amaly iýmitlenişdir.Birnäçe topar NAD + güýçlendirijiler bilen doldurmagyň semizlikden insuline garşylygyny ýokarlandyrýandygyny görkezýän gözlegler geçirdi.Ageaş bilen baglanyşykly keselleriň syçan modellerinde NAD + güýçlendirijiler bilen doldurmak keselleriň alamatlaryny gowulandyrýar.Bu, ýaş bilen NAD + derejesiniň peselmeginiň ýaş bilen baglanyşykly keselleriň döremegine goşant goşup biljekdigini görkezýär.
NAD + peselmeginiň öňüni almak, ýaş bilen metabolizma bozulmalaryna garşy göreşmek üçin geljegi uly strategiýany hödürleýär.NAD + derejesi ýaşyň peselmegi bilen DNK-nyň abatlanylmagyna, öýjükli stres täsirine we energiýa çalşygynyň kadalaşmagyna sebäp bolup biler.
Mümkinçilikler
NAD + görnüşleriň mitohondrial hyzmaty we garrylyk bilen baglanyşykly gen düzgünleşdirilmegi üçin möhümdir.Şeýle-de bolsa, bedenimizdäki NAD + derejesi ýaş bilen düýpgöter peselýär.“Olderaşy ulaldygyça NAD + ýitirýäris.50 ýaşyňyzdakaňyz, 20 ýaşyňyzdaky derejäňiziň ýarysyna ýetersiňiz "-diýip, Garward uniwersitetinden Deýwid Sinkleýr beren interwýusynda aýdýar.
Geçirilen gözlegler, garrylygyň çaltlaşmagy, metabolik bozulmalar, ýürek keselleri we newrodegenerasiýa ýaly ýaş bilen baglanyşykly keseller bilen baglanyşykly molekulalaryň azalýandygyny görkezdi.Pes derejeli NAD +, metabolizmanyň az bolmagy sebäpli ýaş bilen baglanyşykly kesel bilen baglanyşyklydyr.Nöne NAD + derejelerini doldurmak, haýwan modellerinde garrylyga garşy täsirleri görkezdi, ýaş bilen baglanyşykly keselleri üýtgetmekde, ömrüňi we saglygyňy ýokarlandyrmakda geljegi uly netijeleri görkezdi.
Garrylyk
“Genomlaryň goragçylary” diýlip atlandyrylýan sirtuinler, ösümliklerden süýdemdirijilere çenli organizmleri ýaramazlaşmakdan we kesellerden goraýan genlerdir.Genler bedeniň maşk etmek ýa-da açlyk ýaly fiziki stresde bolandygyny duýanda, bedeni goramak üçin goşun iberýär.Sirtuinler genleriň bitewiligini saklaýar, DNK-ny abatlamaga kömek edýär we ömrüňi artdyrmak ýaly model haýwanlarda garramaga garşy häsiýetleri görkezdi.
NAD + genleriň işlemegine itergi berýän ýangyçdyr.Aöne awtoulag ýangyçsyz sürüp bilmeýän ýaly, sirtuinler NAD + talap edýär.Geçirilen gözlegleriň netijesi, bedende NAD + derejesini ýokarlandyrmak sirtuinleri işjeňleşdirýär we hamyrmaýada, gurçuklarda we syçanlarda ömri ýokarlandyrýar.NAD + doldurmak haýwan modellerinde geljegi uly netijeleri görkezýän hem bolsa, alymlar bu netijeleriň adamlara nädip terjime edip boljakdygyny öwrenýärler.
Muskulyň işleýşi
Bedeniň kuwwaty hökmünde mitokondrial funksiýa, maşk ýerine ýetirişimiz üçin möhümdir.NAD + sagdyn mitohondriýany we durnukly energiýa çykaryşyny saklamagyň açarydyr.
Myşsada NAD + derejesiniň ýokarlanmagy, mitokondriýany we syçanlarda fitnesini gowulaşdyryp biler.Beýleki gözlegler, NAD + güýçlendiriji alýan syçanlaryň has ýuka we pyýada ýörelgesinde has ýokary hereket edip, has ýokary maşk ukybyny görkezip biljekdigini görkezýär.NAD + derejesi has ýokary bolan garry haýwanlar deň-duşlaryndan öňe geçýär.
Metabolik bozulmalar
Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy tarapyndan epidemiýa hökmünde yglan edilen semizlik häzirki jemgyýetde iň ýaýran kesellerden biridir.Semizlik 2016-njy ýylda ýer ýüzünde 1,6 million adamyň ölmegine sebäp bolan süýji keseli ýaly beýleki metabolik bozulmalara sebäp bolup biler.
Garrylyk we ýokary ýagly iýmit bedende NAD + derejesini peseldýär.Geçirilen gözlegler, NAD + güýçlendirijilerini kabul etmek, syçanlardaky iýmit bilen baglanyşykly we ýaş bilen baglanyşykly agramy azaldyp, garry syçanlarda-da maşk ukybyny ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi.Beýleki gözlegler, aýal syçanlarda süýji keseliniň täsirini hem üýtgedip, metabolik bozulmalara garşy täze strategiýalary görkezdi.
Heartürek işi
Arteriýalaryň çeýeligi, ýürek urgulary tarapyndan iberilýän basyş tolkunlarynyň arasynda bufer hökmünde çykyş edýär.Emma arteriýalar garranymyzda ýürek-damar keselleriniň iň möhüm faktorlary bolan ýokary gan basyşyna goşant goşýar.Diňe Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda her 37 sekuntda bir adam ýürek-damar kesellerinden ölýär.
Bloodokary gan basyşy ýüregiň ulalmagyna we insultlara sebäp bolýan arteriýalaryň döremegine sebäp bolup biler.NAD + derejesini ýokarlandyrmak ýüregi goraýar, ýürek funksiýalaryny gowulandyrýar.Syçanlarda NAD + güýçlendirijiler ýürekdäki NAD + derejelerini esasy derejelere çenli doldurdy we gan akmazlygy sebäpli ýürege şikes ýetmeginiň öňüni aldy.Beýleki gözlegler, NAD + güýçlendirijiler syçanlary ýüregiň adaty ulalmagyndan gorap biljekdigini görkezdi.
NAD + ömrüňi artdyrýarmy?
Hawa, şeýle.Syçan bolsaňyzNMN we NR ýaly güýçlendirijiler bilen NAD + -ni köpeltmek, syçanlarda ömrüňi we saglygyňy uzaldyp biler.
NAD + derejesiniň ýokarlanmagy, syçanlarda ömrüň uzalmagy bilen sähelçe täsir edýär.Alymlar NAD + prekursoryny ulanyp, neşir edilen gözlegde tapýarlarYlym, 2016, NR goşundysy syçanlaryň ömrüni takmynan bäş göterim ýokarlandyrýar.
NAD + derejesi ýokarlanan dürli ýaş kesellerinden goragy üpjün edýär.Ageaş bilen baglanyşykly kesellerden goramak, has uzak wagtlap sagdyn durmuşda ýaşamak, saglyk derejesini ýokarlandyrmak diýmekdir.
Aslynda, Sinkleýr ýaly garrylyga garşy käbir alymlar haýwanlary öwrenmekdäki netijeleri özleriniň NAD + güýçlendirijilerini üstünlikli hasaplaýarlar.Şeýle-de bolsa, NIH-de garrylyk boýunça milli institutyň Felipe Sierra ýaly beýleki alymlar bu derman taýýar diýip pikir etmeýärler.“Iň esasy, men bu zatlaryň hiç birini synap göremok.Näme üçin men beýle däl?Sebäbi men syçan däl "-diýdi.
Syçanlar üçin “ýaşlyk çeşmesiniň” gözlegi gutaran bolmagy mümkin.Şeýle-de bolsa, alymlar adamlar üçin entek ýokdugymyz bilen ylalaşýarlar.Adamlarda NMN we NR-iň kliniki synaglary ýakyn ýyllarda netijeleri berip biler.
NAD + -yň geljegi
“Kümüş tolkun” hereket edip başlansoň, saglyk we ykdysady ýük götermek üçin ýaş bilen baglanyşykly dowamly keselleriň çözgüdi derwaýys bolýar.Alymlar mümkin bir çözgüt tapyp bilerler: NAD +.
Öýjük saglygyny dikeltmek we goldamak ukyby üçin “gudrat molekulasy” diýlip atlandyrylýan NAD +, haýwan modellerinde ýürek kesellerini, süýji keselini, Alsgeýmer we semizligi bejermekde dürli mümkinçilikleri görkezdi.Şeýle-de bolsa, haýwanlardaky gözlegleriň adamlara nädip terjime edip biljekdigine düşünmek alymlar üçin molekulanyň howpsuzlygyny we netijeliligini üpjün etmek üçin indiki ädimdir.
Alymlar molekulanyň biohimiki mehanizmine doly düşünmegi maksat edinýärler we NAD + metabolizmi boýunça gözlegler dowam edýär.Molekulanyň mehanizminiň jikme-jiklikleri garrylyga garşy ylmy skameýkadan ýatylýan ýere getirmegiň syryny açyp biler.
Iş wagty: 17-2024-nji maý